Η εκπαίδευση δεν αφορά μόνο τα κουτάβια. Ένας σκύλος μεγαλύτερης ηλικίας ή πρώην αδέσποτος μπορεί να εκπαιδευτεί αποτελεσματικά, αρκεί να δείξεις υπομονή, συνέπεια και σεβασμό στην προσωπική του ιστορία. Οι σκύλοι μαθαίνουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους και, συχνά, οι ενήλικοι είναι πιο ήρεμοι και συγκεντρωμένοι στην εκπαίδευση από τα κουτάβια.
Τι να περιμένεις από έναν σκύλο που δεν είχε ποτέ εκπαίδευση
Ένας σκύλος μεγαλύτερης ηλικίας ή με παρελθόν ως αδέσποτος μπορεί:
- Να μην έχει συνηθίσει επαφή με ανθρώπους ή άλλους σκύλους
- Να έχει αναπτύξει φοβίες ή άμυνες
- Να μην γνωρίζει βασικές εντολές (π.χ. «έλα», «κάτσε», «όχι»)
- Να έχει συνήθειες όπως τράβηγμα στο λουρί, παραμέληση τουαλέτας ή γαύγισμα χωρίς λόγο
Η κατανόηση και η προσαρμοσμένη προσέγγιση είναι το κλειδί.
Τα πρώτα βήματα πριν ξεκινήσεις εκπαίδευση
1. Κτηνιατρικός έλεγχος
Πριν ξεκινήσεις οποιαδήποτε διαδικασία εκπαίδευσης, φρόντισε να:
- Κάνεις πλήρη ιατρικό έλεγχο (π.χ. δόντια, αυτιά, αρθρώσεις)
- Βεβαιωθείς ότι δεν υπάρχουν προβλήματα ακοής ή όρασης
- Ενημερωθείς για πιθανές ιδιαιτερότητες φυλής ή ηλικίας
2. Δημιουργία εμπιστοσύνης
Για έναν πρώην αδέσποτο, η εμπιστοσύνη στον άνθρωπο είναι θεμέλιο. Μην ξεκινήσεις απαιτητική εκπαίδευση αν δεν έχει νιώσει ασφαλής μαζί σου.
- Τήρησε σταθερό πρόγραμμα φαγητού και βόλτας
- Μίλα του με ήρεμη φωνή και δώσε χρόνο να πλησιάσει εκείνος
- Απόφυγε τις φωνές, τις τιμωρίες ή τις απότομες κινήσεις
Βασικές αρχές εκπαίδευσης ενήλικου σκύλου
1. Εκπαίδευση με θετική ενίσχυση
Η ανταμοιβή (λιχουδιά, χάδι, έπαινος) είναι πιο αποτελεσματική από την τιμωρία.
- Ανταμείβεις πάντα αμέσως μόλις εκτελέσει σωστά μια εντολή
- Αγνοείς την ανεπιθύμητη συμπεριφορά, δεν τη διορθώνεις με βία
- Οι επαναλήψεις είναι κλειδί – λίγα λεπτά κάθε μέρα είναι πιο αποτελεσματικά από μία ώρα κάθε εβδομάδα
2. Μικροί στόχοι – ένα κάθε φορά
Μη βιάζεσαι. Δούλεψε σταδιακά με μικρούς στόχους:
- Εξοικείωση με λουρί και βόλτα χωρίς τράβηγμα
- Κατάκτηση βασικών εντολών: κάτσε, έλα, μείνε
- Εκπαίδευση τουαλέτας (αν υπάρχει ανάγκη)
3. Κοινωνικοποίηση με μέτρο
Ένας πρώην αδέσποτος μπορεί να φοβάται άλλους σκύλους, παιδιά ή ήχους.
- Ξεκίνησε με ήρεμα περιβάλλοντα
- Μην τον εκθέτεις απότομα σε πολύ κόσμο ή σκυλιά
- Αντιμετώπισε το γάβγισμα ή τις φοβίες με σταδιακή εξοικείωση, όχι με επιπλήξεις
Χρήσιμες ασκήσεις για πρώην αδέσποτους ή φοβισμένους σκύλους
Παιχνίδι “κέρδισε την εμπιστοσύνη”:
- Κάθισε στο πάτωμα και άσε λιχουδιές γύρω σου
- Μην τον καλέσεις – άσε τον να σε πλησιάσει μόνος του
- Μόλις σε αγγίξει ή σε μυρίσει, δώσε επιβράβευση
Άσκηση “έλα με το όνομά του”:
- Φώναξε το όνομά του με ήρεμη φωνή
- Όταν έρθει, επάθευσε άμεσα
- Αν διστάσει, κάτσε χαμηλά για να φαίνεσαι πιο φιλικός
Καθιέρωσε “ζώνες άνεσης” στο σπίτι:
- Ένα σημείο με στρωματάκι ή κουβέρτα
- Να μπορεί να καταφύγει εκεί όταν νιώθει άβολα
- Μην τον ενοχλείς όταν είναι στη “φωλιά” του
Συχνά λάθη που πρέπει να αποφύγεις
- Απότομες αλλαγές ή πολύπλοκες απαιτήσεις
- Φωνές, τραβήγματα στο λουρί ή τιμωρίες
- Προσδοκίες «τέλειας συμπεριφοράς» από την αρχή
- Εκπαίδευση σε ώρα που είναι κουρασμένος ή αγχωμένος
Πότε να ζητήσεις βοήθεια από ειδικό
Αν η συμπεριφορά του σκύλου σου:
- Ενέχει επιθετικότητα
- Εμποδίζει την καθημερινότητα
- Δεν βελτιώνεται με θετική προσέγγιση
…ίσως χρειαστεί η καθοδήγηση από πιστοποιημένο θετικό εκπαιδευτή σκύλων ή συμπεριφοριστή.