Αγοράζεις ένα ή περισσότερα όμορφα ψάρια από το pet shop, τα μεταφέρεις προσεκτικά στο ενυδρείο σου, τα ταΐζεις, και πριν καλά-καλά τα χαρείς, αρχίζουν να αρρωσταίνουν ή ακόμα και να πεθαίνουν. Αν σου έχει συμβεί κάτι τέτοιο, δεν είσαι μόνος. Πολλοί αρχάριοι -και όχι μόνο- κάνουν ορισμένα κοινά λάθη που κοστίζουν τη ζωή των ψαριών. Το καλό είναι ότι με τη σωστή ενημέρωση, μπορείς να τα αποφύγεις.
Λάθος προετοιμασία του ενυδρείου
Το πιο συνηθισμένο λάθος είναι ότι οι περισσότεροι δεν προετοιμάζουν σωστά το ενυδρείο πριν βάλουν μέσα τα ψάρια. Το νερό της βρύσης περιέχει χλώριο και άλλες ουσίες που είναι τοξικές για τα ψάρια. Επιπλέον, το ενυδρείο χρειάζεται χρόνο για να αναπτύξει ένα σταθερό βιολογικό περιβάλλον.
Κυκλική ωρίμανση του ενυδρείου (cycling)
Πριν τοποθετήσεις τα ψάρια, το ενυδρείο πρέπει να περάσει από τη διαδικασία της «κυκλικής ωρίμανσης», η οποία διαρκεί από 2 έως 4 εβδομάδες. Σε αυτό το διάστημα:
- Αναπτύσσονται ωφέλιμα βακτήρια που διασπούν τις τοξικές ενώσεις της αμμωνίας και των νιτρωδών
- Σταθεροποιούνται οι τιμές pH και σκληρότητας του νερού
- Δημιουργείται ένα ασφαλές περιβάλλον για τα ψάρια
Αν προσθέσεις ψάρια αμέσως χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πεθάνουν μέσα στις πρώτες ημέρες ή εβδομάδες.
Απότομη προσαρμογή στο νέο νερό
Τα ψάρια είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στις αλλαγές του περιβάλλοντός τους. Ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορείς να κάνεις είναι να ρίξεις κατευθείαν το ψάρι στο ενυδρείο μόλις φτάσεις στο σπίτι. Η απότομη αλλαγή θερμοκρασίας, pH και χημικής σύστασης προκαλεί έντονο σοκ, που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο ακόμα και μέσα σε λίγες ώρες.
Πώς να τα προσαρμόσεις σωστά
Η σωστή διαδικασία είναι να αφήσεις το σακουλάκι με το ψάρι να επιπλέει στο ενυδρείο για 15-30 λεπτά ώστε να εξισορροπηθεί η θερμοκρασία. Στη συνέχεια, πρόσθεσε σταδιακά νερό από το ενυδρείο μέσα στο σακουλάκι ανά 5-10 λεπτά, για περίπου μισή ώρα. Μόνο τότε μπορείς να μεταφέρεις απαλά το ψάρι στο ενυδρείο, χωρίς να ρίξεις το νερό του pet shop.
Υπερπληθυσμός στο ενυδρείο
Ένα άλλο πολύ συχνό λάθος είναι ότι βάζεις περισσότερα ψάρια από όσα μπορεί να υποστηρίξει το ενυδρείο σου. Αυτό οδηγεί σε γρήγορη επιβάρυνση του νερού με τοξικές ουσίες όπως η αμμωνία και τα νιτρώδη. Επιπλέον, αυξάνει το στρες των ψαριών, μειώνει τα επίπεδα οξυγόνου και δημιουργεί ανταγωνισμό για τροφή και χώρο.
Ως γενικός κανόνας, χρειάζεσαι περίπου 1 λίτρο νερού για κάθε εκατοστό μήκους ψαριού. Αν έχεις δηλαδή ένα 60λιτρο ενυδρείο, δεν μπορείς να έχεις μέσα δέκα ψάρια των 7 εκατοστών το καθένα.
Κακή ποιότητα νερού
Ακόμη κι αν το ενυδρείο είναι σωστά «στρωμένο», η ποιότητα του νερού μπορεί να υποβαθμιστεί γρήγορα αν δεν κάνεις τακτική συντήρηση. Υπολείμματα τροφής, περιττώματα και νεκρά φυτά αυξάνουν τα επίπεδα αμμωνίας και μειώνουν το οξυγόνο στο νερό, δημιουργώντας συνθήκες που προκαλούν ασθένειες και θάνατο.
Τι να κάνεις
- Αλλαγές νερού: κάνε εβδομαδιαίες αλλαγές 20-30% του νερού με φρέσκο, επεξεργασμένο νερό
- Καθαρισμός φίλτρου: καθάρισε το φίλτρο κάθε 2-4 εβδομάδες, χωρίς να καταστρέψεις τα ωφέλιμα βακτήρια
- Τεστ νερού: χρησιμοποίησε ειδικά τεστ για να ελέγχεις τα επίπεδα pH, αμμωνίας, νιτρικών και νιτρωδών
Λάθος διατροφή
Η υπερβολική ή λάθος τροφή μπορεί να σκοτώσει τα ψάρια σου. Το τάισμα μία ή δύο φορές την ημέρα σε μικρές ποσότητες είναι αρκετό. Πολλοί ιδιοκτήτες ταΐζουν υπερβολικά, με αποτέλεσμα να μένουν τροφές στον βυθό και να σαπίζουν, επιβαρύνοντας το νερό.
Επίσης, κάθε είδος ψαριού έχει διαφορετικές διατροφικές ανάγκες. Αν έχεις, για παράδειγμα, ψάρια βυθού, χρειάζονται τροφές που βυθίζονται. Οι τροφές επιφανείας δεν θα τους προσφέρουν τίποτα.
Ακατάλληλοι συγκάτοικοι
Κάποια ψάρια είναι επιθετικά από τη φύση τους, ενώ άλλα είναι πιο ήρεμα. Η ανάμειξη ειδών χωρίς να εξετάσεις τη συμβατότητα μεταξύ τους μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς, έντονο στρες και τελικά θάνατο. Πριν αγοράσεις νέα ψάρια, βεβαιώσου ότι συμβαδίζουν με όσα ήδη έχεις. Ενημερώσου για τη συμπεριφορά, τις συνθήκες διαβίωσης και τις ανάγκες κάθε είδους.
Ασθένειες και παράσιτα
Τα ψάρια, ειδικά μετά τη μεταφορά από το pet shop, μπορεί να είναι ήδη στρεσαρισμένα ή άρρωστα. Τα συμπτώματα μπορεί να μην είναι άμεσα εμφανή, αλλά σε λίγες μέρες να προκύψουν ασθένειες που μεταδίδονται και στα υπόλοιπα ψάρια του ενυδρείου.
Μια καλή πρακτική είναι η χρήση καραντίνας -ένα ξεχωριστό μικρό ενυδρείο- όπου θα μένει κάθε νέο ψάρι για μερικές ημέρες πριν εισαχθεί στο βασικό ενυδρείο. Έτσι προλαβαίνεις την εξάπλωση πιθανών ασθενειών.
Να θυμάσαι
Η φροντίδα των ψαριών απαιτεί υπομονή, συνέπεια και βασική γνώση. Δεν αρκεί να πάρεις ένα ενυδρείο και να βάλεις ψάρια. Αν κάνεις τα παραπάνω λάθη, ακόμη και τα πιο ανθεκτικά ψάρια δεν θα αντέξουν. Επένδυσε λίγο χρόνο για να μάθεις τα βασικά και το ενυδρείο σου θα γίνει ένα σταθερό και υγιές οικοσύστημα που θα σου προσφέρει χαρά και ηρεμία για πολλά χρόνια.